Anouk Vermogen

Het verrassende verhaal achter een bekend fenomeen

Heb je ooit gehoord dat mensen die regelmatig lachen, langer leven? Deze bewering is meer dan alleen een oude volkswijsheid; het heeft wetenschappelijke grond. Volgens een studie gepubliceerd in het tijdschrift *Psychosomatic Medicine* hebben mensen met een positieve levenshouding een lagere kans op hart- en vaatziekten (Davidson et al., 2010). Maar waarom is dit zo belangrijk in de wereld van vandaag, en wat kunnen we ervan leren? In deze tijd waarin stress en onzekerheid de overhand lijken te krijgen, kan het begrijpen van de kracht van positiviteit ons niet alleen helpen om gelukkiger te zijn, maar ook gezonder. Laten we eens kijken naar wat er werkelijk speelt.

De kern van optimisme: meer dan oppervlakkig geluk

Optimisme is vaak gezien als een simplistisch of zelfs naïef concept. Toch blijkt uit onderzoek dat optimistische mensen beter omgaan met tegenslagen en vaker proactieve oplossingen zoeken (Carver & Scheier, 2014). Een treffend voorbeeld hiervan komt uit het leven van Viktor Frankl, een psychiater die de verschrikkingen van concentratiekampen overleefde. Hij merkte op dat degenen die ondanks alles hoop wisten te behouden, vaker de kampen overleefden dan degenen die dat niet deden (Frankl, 2006).

Dit idee wordt verder ondersteund door moderne psychologie waar ‘positieve psychologie’ zich richt op de krachten die individuen tot bloei brengen. Seligman (2002), grondlegger van dit veld, benadrukt hoe belangrijk het is om persoonlijke sterke punten te herkennen en deze bewust toe te passen in je dagelijks leven.

Waarom optimisme werkt: inzichten vanuit de wetenschap

• Stressreductie: Optimisten maken minder cortisol aan tijdens stressvolle situaties. Cortisol staat bekend als ‘het stresshormoon’ en langdurige blootstelling eraan kan schadelijk zijn voor je gezondheid (Cohen & Janicki-Deverts, 2012).
• Sociale netwerken: Mensen met een positieve instelling hebben vaak bredere sociale netwerken. Sterke relaties bieden emotionele steun en zijn essentieel voor mentaal welzijn (House et al., 1988).
• Gezonde levensstijl: Positief ingestelde mensen nemen vaker gezonde beslissingen zoals sporten of gezond eten. Dit leidt tot betere lichamelijke gezondheid op lange termijn (Scheier & Carver, 1992).

Bovenstaande factoren maken duidelijk dat optimisme meer is dan alleen een goed gevoel; het heeft tastbare voordelen voor zowel lichaam als geest.

Uitdagingen: wanneer positiviteit tegenwerkt

Natuurlijk kent elke medaille twee kanten. Overmatig optimisme kan leiden tot onderschatting van risico’s of onverantwoorde besluitvorming. Neem bijvoorbeeld financiële markten: investeerders die uitsluitend focussen op mogelijke winsten zonder rekening te houden met risico’s kunnen onverwacht verlies lijden tijdens economische neergang (Kahneman & Tversky, 1979).

Bovendien bestaat er ook zoiets als toxische positiviteit – het idee dat men altijd positief moet blijven ten koste van realistische emoties of ervaringen. Psychologen waarschuwen ervoor dat dit schadelijk kan zijn omdat het echte problemen negeert en empatisch luisteren belemmert.

De toekomst: waarom nu handelen?

Naarmate onze wereld complexer wordt door technologische vooruitgang en globale uitdagingen zoals klimaatverandering en pandemieën, groeit ook onze behoefte aan veerkrachtige gemeenschappen vol positieve individuen om constructief bij te dragen aan oplossingen.

Tegenwoordig zien we steeds meer bedrijven investeren in welzijnsprogramma’s gericht op mentale gezondheid – iets wat nog relevanter werd tijdens COVID-19 pandemie toen werknemers wereldwijd worstelden met nieuwe werkstructuren en verhoogde angstniveaus.

Laten we ons dus afvragen: hoe kunnen wij collectief werken aan cultiveren cultuur waarin realistisch doch positief denken centraal staat? En welke stappen ben jij bereid zetten richting persoonlijk welzijn?

“In tijden zoals deze moeten we meer focussen op dingen onder controle hebben,” zegt Dr Carol Dweck “Het ontwikkelen groeimindset helpt niet alleen individuen groeien ondanks obstakels maar versterkt ook gehele maatschappij.”

Denk hier even over na – hoe kun jij vandaag beginnen veranderingen doorvoeren binnen eigen omgeving richting gezondere morgen?