Welke bouwmaterialen zijn bruikbaar voor het duurzaam bouwen?

Duurzaam bouwen

Voor yoghurtbekers of plasticfolie hebben veel mensen een recycleton achter het huis. Maar over de verwijdering van hun dure afvalstoffen bij sloop of renovatie van hun huis, maakten zich tot voor kort maar weinig huizenbezitters zorgen. Maar daar komt langzaam verandering in.

Ook bij de bouw van een huis wordt tegenwoordig op meer verantwoorde wijze omgegaan met gebruik van natuurlijke hulpbronnen. Wordt tegenwoordig bijvoorbeeld een dak gebouwd dan wordt vaak afgezien van de vroeger gebruikelijke maar niet erg milieuvriendelijke behandeling voor houtbescherming.

Vroeger werd hout> meestal kort na de productie verder verwerkt. Daardoor bevatte het nog te veel vocht wat ongedierte aantrok. Tegenwoordig wordt constructiehout langer opgeslagen, zodat het vocht kan ontsnappen. Een beschermende chemische behandeling is daardoor niet langer nodig. Bij sloop zullen daardoor veel minder verontreinigende stoffen dan voorheen in het milieu vrijkomen.

Alternatieve bouwmaterialen duur

Zoals gezegd zijn alternatieve bouwmaterialen erg prijzig. Een uitzondering daarop vormt isolatiemateriaal gemaakt van cellulose. Dat bevat voornamelijk oud papier. Gemiddeld kost een vierkante meter € 12-14 inclusief montage. Dat moet ook worden gerekend voor een vierkante meter industrieel geproduceerde mineraalwol, eveneens inclusief installatie. Dan is Keralit als alternatief interessanter om te bekijken, zeker vanwege de populariteit.

De levenscyclus-analyse

Maar niet alle bouwmaterialen kunnen milieuvriendelijk worden geproduceerd of verwijderd. Om te kunnen beoordelen hoe duurzaam bouwmaterialen zijn, kunnen bouwers een zogenaamde energiebalans opstellen. Daarin wordt de hoeveelheid energie opgesomd die nodig is voor de productie van één kilogram of één ton van de betrokken bouwstof. Ook met de hoeveelheid schadelijke stoffen die bij de productie vrijkomen, wordt rekening gehouden. Deze gegevens vormen vervolgens de basis voor de ecologische balans van een gebouw, ook wel bekend als levenscyclus-analyse.

Bouwen zonder emissie een utopie

Ook voor leken en klusjesmannen zijn de gegevens interessant. Ze geven een indicatie hoeveel broeikasgassen de bouw in totaal produceert. Dat is belangrijk voor de totale uitstoot die een gebouw produceert tot aan de sloop. Aan de bouwfase wordt tegenwoordig veel meer gewicht toegekend in de levenscyclus van een gebouw dan voorheen. Wie volledig zonder emissie wil bouwen, bereikt al snel zijn grenzen. Want vaak kan men niet zonder bepaalde bouwmaterialen. Vooruitstrevende bouwers hebben tot dusver weinig alternatieven om uit te kiezen.

Welke alternatieve bouwmaterialen zijn er?

• Dakdekkers bijvoorbeeld, gebruiken gewoonlijk betonnen dakpannen. Als alternatief kan het dak met riet worden gedekt, maar die bouwwijze is tot dusver alleen in bepaalde regio’s ingeburgerd.
• Voor de muur is kalksteen aanbevolen. Alle ingrediënten zoals kalk, zand en water gelden als bouwbiologisch aanbevolen, mede omdat ze regionaal worden geproduceerd.
• En in plaats van de gebruikelijke muurisolatie gemaakt van schuim en isolatiemateriaal als glaswol kunnen natuurlijke isolatiestoffen als vlas, hennep of cellulose worden gebruikt.